مجوز افطار بدون ضرورت شرعی [متفرقه روزه]

پرسش : راه افطار کردن برای افرادی که ضرورت شرعی ندارند و می خواهند بدون این که کفاره ای بر عهده آنها بیاید افطار کنند چیست؟

پاسخ : تنها مجوز افطار اين است که در برخي روزها (مثلا هفته اي 3-4 روز) قبل از ظهر به مقدار مسافت شرعي ( 21/5 - بیست و یک و نیم کیلومتر ) از شهر خارج و در آنجا افطار کند و برگردد و تا ماه رمضان سال آينده قضاي آن را بجا آورد. ( و الا اگر فردی هر روز به این مقدار مسافت برود کثیرالسفر بوده و روزه صحیح است)

حکم رنگ کردن موی سر برای روزه‌دار [متفرقه روزه]

پرسش : رنگ کردن مو و گذاشتن حنا برای روزه‌دار چه حکمی دارد؟

پاسخ : رنگ کردن موي سر و حنا کردن آن، روزه را باطل نمی‌کند.

زمان غسل شب قدر [متفرقه روزه]

پرسش : لطفا بفرمایید زمان انجام غسل شب قدر چه وقتی است؟

پاسخ : بهترین زمان؛ همزمان با غروب آفتاب است تا نماز مغرب را با غسل بخوانند.

پخش مراسم احیا از بلندگوهای مسجد [متفرقه روزه]

پرسش : روشن گذاشتن بلندگوهای بیرون مساجد و پخش مراسم شب های قدر از آن چه حکمی دارد؟

پاسخ : نبايد بلندگوهاي مجالس، مزاحمتي براي همسايه ها داشته باشد بنابراين بلندگوها براي داخل مسجد روشن باشد ولي براي پخش اذان اشکالي ندارد البته صداي بلندگو خصوصا در مورد اذان صبح بايد بگونه اي باشد که حال همسايه ها نيز رعايت شود.

کیفیت نماز شب قدر [متفرقه روزه]

پرسش : لطفا بفرمایید که کیفیت نماز شب قدر چگونه است؟

پاسخ : از اعمال مستحب شب قدر، دو گونه نماز است: 1- دو رکعت نماز. در هر رکعت بعد از حمد، 7بار سوره توحيد و بعد از نماز، 70بار بگويد: استغفرالله و اتوب اليه. 2- صد رکعت نماز. (پنجاه نماز دو رکعتي). اين نمازها و ديگر نمازهاي مستحبي بجاي نماز قضا محسوب نمي شوند. البته مي توانند نماز قضا بخوانند که از ثواب اعمال اين شب ها نيز بهره مند خواهند شد.

حکم روزه در صورت بیان آن برای دیگران (سُمْعَه) [متفرقه روزه]

پرسش : اگر شخصی روزه‌دار بودن خود را به سمع دیگران برساند، حکم روزه او چیست؟

پاسخ : درصورتی‌که قصد او ریا نباشد اشکالی ندارد.

شروع افطار روزه با آب و نمک [متفرقه روزه]

پرسش : آیا این مطلب که وقت افطار قبل از خوردن هر چيز اول كمي نمك و آب بخوريم درست است؟

پاسخ : ابتدا به نمک برای هر غذایی است و ارتباط خاصی با افطار ندارد.

مکان احیاء شب قدر [متفرقه روزه]

پرسش : اعمال قدر را در چه مکانی می‌توان انجام داد؟

پاسخ : در هرجایی که بتوان با حضور قلب بیشتر با خدا راز و نیاز کرد می‌توان مراسم شب قدر را برگزار کرد. البته درصورتی‌که مانعی نباشد بهترین حالت حضور در جمع مؤمنین و شرکت در مساجد، حسینیه‌ها و بقاع متبرکه است.

سؤال از فردی که درخواست آب کرده در ماه رمضان [متفرقه روزه]

پرسش : اگر شخصی ناشناس وارد مغازه‌ام شد و درخواست آب کرد و نمی‌دانیم مسافر هست یا روزه‌خوار شرعاً تکلیف چیست؟ آیا باید از او سؤال کرد که روزه هستی یا لازم نیست؟

پاسخ : لازم نیست سؤال نمایید و می‌توانید حمل به صحت نمایید.

اعمال شب قدر [متفرقه روزه]

پرسش : انجام چه‌کارهایی در شب قدر استحباب دارد؟

پاسخ : اعمال زیر در شب‌های قدر مستحب است: 1- غسل.) بهترین زمان: هم‌زمان با غروب آفتاب. نماز مغرب را با غسل بخوانند.) 2- دو رکعت نماز. در هر رکعت بعد از حمد، 7 مرتبه سوره توحید و بعد از نماز، 70 مرتبه بگوید: استغفرالله و اتوب الیه. 3- دعای قرآن به سر. 4- زیارت امام حسین علیه‌السلام. 5- احیا داشتن شب‌های قدر. گذراندن این شب تا صبح به عبادت، دعا، تلاوت قرآن، جلسات سخنرانى دینى و سؤال و پاسخ‌های مذهبى. 6- صد رکعت نماز. (پنجاه نماز دورکعتی) 7- طلب آمرزش گناهان و دعا براى امور دنیوى و اخروى است، براى خود و پدر و مادر و خویشان و برادران مؤمن، زندگان و مردگان. 8-دعاى جوشن کبیر.

خاموش کردن آبسرد کن ادارات در ماه رمضان [متفرقه روزه]

پرسش : لطفاً بفرمایید حکم روشن یا خاموش بودن آب‌سردکن‌ها در سازمان‌های دولتی در ماه رمضان چیست؟ آیا سازمان‌ها باید لزوماً این دستگاه‌ها را خاموش کنند؟

پاسخ : روشن بودن آن لزومی ندارد و نوعی اسراف است مگر اینکه افرادی که روزه بر آن‌ها واجب نیست در آن محل رفت‌وآمد داشته باشند مشروط بر آنکه موجب تظاهر به‌ روزه‌خواری افراد نشود.

توصیه معظم له به اشخاص محروم از شرکت در مراسم شب قدر [متفرقه روزه]

پرسش : اشخاصی که توانایی رفتن به مراسم شب‌های قدر ندارند (مثل اشخاص بیمار یا زنی که شوهرش او را منع کرده) چگونه می‌توانند از برکات این شب بهره‌مند شوند؟

پاسخ : با توجه به این‌که در اين شب‌ها از صداوسيما برنامه‌های خوبي پخش می‌شود می‌توانید از اين برنامه‌ها استفاده کنيد.

وظیفه زن مستحاضه در شب قدر [متفرقه روزه]

پرسش : زن مستحاضه در شب قدر چه اعمالی را می‌تواند انجام بدهد؟

پاسخ : زنی که در استحاضه است درصورتی‌که اعمال استحاضه را انجام داده باشد با زن پاک هیچ فرقی ندارد و می‌تواند تمامی اعمال شب قدر را انجام دهد. در استحاضه قلیله برای هر نماز یک وضو کافی است اما استحاضه کثیره باید برای هر وعده نماز یک غسل کند. (سه غسل در یک روز)

حکم قرآن به سر گرفتن اشخاص معذور [متفرقه روزه]

پرسش : قرآن به سر گرفتن افرادی که عذر شرعی دارند (حائض و جنب) چه حکمی دارد؟

پاسخ : قرآن به سر گرفتن در شب‌های قدر براي اين افراد مانعي ندارد؛ اما نبايد دست يا بدن آن‌ها به خط قرآن بخورد. همچنين احتیاط واجب آن است از تماس مستقيم موي سر با خط قرآن پرهيز شود.

عرضه اغذیه در ماه رمضان در دانشگاه [متفرقه روزه]

پرسش : این‌که در دانشگاه جمهور اسلامی در ماه مبارک رمضان مکان‌هایی تعیین شود که غذای سرد و گرم طبخ کند و کسانی که به هر دلیلی نمی‌توانند روزه‌بگیرند به این محل مراجعه کنند و غذا و نوشیدنی تناول کنند آیا این کار و تعیین هم‌چین محلی در دانشگاه شرعاً در ماه رمضان درست است؟

پاسخ : تنها درصورتی‌که به‌صورت علنی و آشکار نباشد و مربوط به معذورین باشد مانعی ندارد.

استحباب افطار با خرما، شیر [متفرقه روزه]

پرسش : افطار را با چه چيزي باید اوّل شروع كرد؟ لطفاً توضيح دهيد.

پاسخ : بهتر آن است که به خرماى حلال افطار کند که پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه وآله) فرمود: هر کس با خرماى حلال افطار کند، ثواب نمازش افزون گردد. همچنین امام على (علیه‌السلام) فرمود: مستحب است با شیر افطار کند. افطار کردن به آب و نبات و حلوا و به آب نیم گرم، به هرکدام که باشد، نیز خوب است که رسول خدا (صلی‌الله علیه وآله) با این‌ها افطار می‌کردند.

حکم کار کردن در شب و روز قدر [متفرقه روزه]

پرسش : کار کردن در لیالی و ایام قدر چه حکمی دارد؟

پاسخ : کار کردن در این شب‌ها و روزها حرام نیست، اما مناسب است زمانی را جهت شرکت در مراسم اختصاص دهند.

حکم نزدیکی در شب قدر [متفرقه روزه]

پرسش : نزدیکی کردن در شب‌های قدر چه حکمی دارد؟

پاسخ : نزدیکی در این شب‌ها حرام نیست اما سزاوار است در شب شهادت پرهیز شود.

مصرف مواد مخدر هنگام سحری برای روزه گرفتن [متفرقه روزه]

پرسش : اگر فرد معتادي در ماه مبارک رمضان خواسته باشد روزه بگيرد موقع سحر مقدار کمی از مواد مثلاً ترياک را وسط خرما بگذارد و بخورد که در طول روز کم‌کم عمل کند، آیا روزه را باطل می‌کند؟

پاسخ : روزه باطل نیست اما هر نوع مصرف مواد مخدر حرام است و باید اجتناب شود.

بر سر گرفتن گوشی حاوی قرآن در شب های قدر [متفرقه روزه]

پرسش : در حال حاضر اکثر گوشی ها نرم افزار قرآن دارند، آیا لیالی قدر میشود یک صفحه قرآن را ازگوشی باز کرد و آنرا که داخل موبایل هست روی سر گذاشت؟

پاسخ : جزوه ای از قرآن را انتخاب کنند.

عدم جایگزین شدن نماز شب قدر به‌جای نماز قضا [متفرقه روزه]

پرسش : آیا خواندن نمازهای شب قدر جایگزین نماز قضا می‌شود و نماز قضا ساقط می‌شود؟

پاسخ : نمازهای شب قدر و تمامی نمازهای مستحبی دیگر بجای نماز قضا محسوب نمی‌شوند. البته می‌توانند نماز قضا بخوانند که از ثواب اعمال این شب‌ها نیز بهره‌مند خواهند شد.

وظیفه شخص در صورت افطار عمدی روزه نذری [متفرقه روزه]

پرسش : اگر انسان نذر کند که روز معینی روزه بگیرد چنانچه عمداً روزه نگیرد یا روزه‌اش را باطل کند آیا علاوه بر کفاره باید قضای آن را هم بگیرد؟

پاسخ : بنا بر احتیاط واجب باید قضای آن را بگیرد.

مجازات روزه‌خواری برای بار سوم به بعد [متفرقه روزه]

پرسش : آیا کسی که برای بار سوم روزه‌خواری بکند حکمش قتل است؟

پاسخ : این حکم در صورتی است که بار اول و دوم و سوم هرکدام تعزیر برای او اجراشده باشد که در مرحله چهارم حکم شدید دارد.

حکم روزه در صورت قضا شدن نماز عشاء [متفرقه روزه]

پرسش : اگر نماز عشاء قضا بشود، آیا روزه فردای آن مستحب هست؟

پاسخ : استحبابی ندارد.

حکم استفاده از کتاب «روزه روش نوینى براى درمان بیماری‌ها» [متفرقه روزه]

پرسش : آیا مقدمه کتاب «روزه روش نوینى براى درمان بیماری‌ها» نوشته «الکسى سوفورین» که روزه خاصی را دستور می‌دهد و ترجمه جناب آقاى «محمدجعفر امامى» است از شماست؟ اگر چنین است، این روش درمانى در این دوران چگونه است؟

پاسخ : همان‌گونه که در مقدمه آن نوشته‌ایم اگر زیر نظر طبیب انجام شود، براى افرادى که استعداد و آمادگى آن را دارند می‌تواند مفید واقع شود ولى توصیه ما به روزه اسلامى است، مشروط بر رعایت تعادل در خوردن افطارى و سحری که اگر این مسئله رعایت شود همان منافع مهم را دارد، بدون مشکلات آن.

علت نام‌گذاری اوّل شوال به عید فطر [متفرقه روزه]

پرسش : به نظر شما چرا روز اول ماه شوال را عید فطر نامیده‌اند و آیا این نام‌گذاری ربطی به فطرت انسان دارد؟

پاسخ : زیرا شکرانه یک ماه توفیق روزه ماه رمضان است و تعبیر به فطر به خاطر وجوب افطار کردن در آن روز است.

حکم ترک روزه به دلیل افسردگی [متفرقه روزه]

پرسش : اگر انسان افسرده باشد، نه از نوع خیلى شدید بلکه از نوعى که دکترها و روانشناسان تشخیص افسردگى دهند و در این مدّت نمازش را عمداً ترک کند و روزه هم نگیرد و به خدا بدگمان شود و از رحمت او مأیوس گردد؛ و کشف حجاب کند، درحالی‌که عقلش سر جایش است و آگاه و عاقل است، حکمش چیست؟

پاسخ : انسان باید همیشه به خداوند قادر مهربان امیدوار باشد و آنچه را او دستور داده از نماز، روزه، حجاب، یا سایر وظایف دینى انجام دهد و از رحمت واسعه او مأیوس نباشد که ناامیدى از گناهان کبیره است و هیچ‌کس حق ندارد به بهانه افسردگى وظایف شرعى خود را ترک کند مگر این‌که براثر بیمارى افسردگى عقل و هوش خود را از دست بدهد.

حکم برگزاری مسابقات ورزشی در ماه مبارک رمضان [متفرقه روزه]

پرسش : متأسفانه از چند سال پیش، با این توجیهات که مسابقات ما باید با تقویم‌های بین‌المللی و برنامه‌های کنفدراسیون فوتبال آسیا هماهنگ باشد، مسابقات لیگ برتر فوتبال در ماه مبارک رمضان انجام می‌شود. این کار نه‌تنها موجب شده است که بازیکنان مسلمانان، برای حفظ آمادگی بدنی مجبور به ‌روزه‌خواری در تمرینات شوند؛ بلکه عده زیادی از جوانان را پس از افطار، به‌جای مسجد و جلسات قرآن، به ورزشگاه‌ها می‌کشاند. این در حالی است که در همین کشور همسایه ـ ترکیه ـ که دارای نظام لائیک نیز هست و فوتبال بین‌المللی‌تر از ما دارد، مسابقات فوتبال به احترام ماه مبارک رمضان تعطیل می‌شود. لذا خواهشمند است نظر خویش را درباره دو سؤال زیر اعلام فرمایید: 1. نظر حضرت‌عالی درباره به تعویق افتادن مسابقات فوتبال لیگ برتر به بعد از ماه مبارک رمضان چیست؟ 2. آیا لزوم هماهنگی با برنامه‌های کنفدراسیون آسیا، توجیهی برای عدم احترام به شعائر مذهبی می‌گردد؟

پاسخ : لازم است مسلمانان فرهنگ اسلامی خودشان را رعایت کنند و به مراکز جهانی نیز بگویند که فرهنگ ما به ما اجازه این کار را نمی‌دهد و جای تعجب است کشوری مانند ترکیه رعایت ماه رمضان را بکند و کشوری مانند جمهوری اسلامی که حکومتش اسلامی است مراعات نکند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی